ภูมิปัญญาชาวบ้าน

ปลาร้าไร้หนอน ด้วยหน่อไม้สด

สำหรับเทคนิคไล่หนอนออกจากปลาร้าที่ว่านี้ เป็นองค์ความรู้หรืออาจจะเรียกว่าภูมิปัญญาชาวบ้านของคนอีสานก็ว่าได้ เพราะโดยส่วนใหญ่แล้วเครื่องปรุงหลักๆในการทำอาหารของคนอีสานคงหนีไม่พ้น “ปลาร้า”ไม่ว่าจะเป็นเมนูส้มตำ แกงอ่อม หรือแกงธรรมดาทั่วไป ก็มักจะนิยมใส่ปลาร้าเพื่อเพิ่มรสชาติ หรือที่เรียกว่า เพิ่มความ “นัว” คือให้มีรสชาติอร่อยถูกใจในแบบฉบับของอาหารอีสานนั่นเอง ซึ่งในการเก็บรักษาปลาร้าแนะนำให้เก็บในภาชนะที่มีฝาปิดมิชด เพื่อป้องกันแมลงวันเข้าไปไข่ใส่ สุดท้ายก็จะเกิดเป็นหนอนนั่นเอง แต่สำหรับคนอีสานแล้ว จำได้ว่าในสมัยที่ผมเป็นเด็ก มักจะเห็นยายหั่นหน่อไม้ไผ่สดๆใส่ในกระปุกหรือไหปลาร้าเป็นประจำ เคยลองถามแกดู แกก็บอกว่า “จะทำให้หนอนตายและจะทำให้ปลาร้าไม่มีหนอน” ซึ่งเท็จจริงอย่างไรผมก็ไม่ได้เห็นกะตา แต่เมื่อสองวันก่อนปลาร้าในกระปุกในครัวที่บ้านผมเอง เกิดมีหนอนขึ้นมาเต็มไปหมด ก็เลยหวนคิดถึงเรื่องในอดีตที่ยายเคยทำให้ดู จากนั้นก็จัดการหาหน่อไม้ไผ่มาปอกเปลือกออก แล้วหั่นใส่ลงไปในกระปุกปลาร้า ปิดฝาไว้เหมือนเดิม เพียงไม่กี่ชั่วโมง “หนอนตายเกลี้ยงเลยครับ” ซึ่งจากข้อสันนิษฐานของผม อาจเป็นเพราะว่าในหน่อไม้ไผ่ดิบจะมีกรดยูริกสูงมาก จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้หนอนตายไม่เหลือ..? หรือหากใครรู้ก็ช่วยเสริมด้วยก็แล้วกันนะครับ สุดท้ายก็เลยนำมาบอกเล่าเอาไว้ เผื่อเป็นประโยชน์กับแม่ค้าส้มตำแถวๆภาคอีสาน (บ้านเดียวกัน..เด้อ)