สาระเกษตรดีๆ สู่วิถีพอเพียง

เพาะต้นกล้าผักหวานป่าอย่างง่ายๆ ผักหวานป่า ผักหวานป่าในช่วงแรกๆ เป็นพืชที่ต้องการการดูแลเอาใจใส่เป็นอย่างดี การให้น้ำ ให้ปุ๋ย ตลอดถึงแสงแดดต้องควบคุมสมดุลกันอย่างลงตัว ไม่ขาดไม่เกิน ก็เหมือนเด็กทารกแรกเกิดนั่นแหละครับ แต่ไม่มีอะไรยากเกินไป หากเรามีความมุ่งมั่น และจริงจัง ผมเริ่มปลูกผักหวานป่าวันที่ 20 พฤษภาคม 2555 ตอนนี้มีประมาณ 110 ต้น โดยเริ่มจากเก็บเมล็ดที่สุกดีแล้วจากต้น (ไม่อ่อน หรือแก่จนเกินไป) เมื่อได้เมล็ดผักหวานป่าตามต้องการแล้ว ให้เราล้างเยื่อหุ้มเมล็ดออก โดยใช้ทรายละเอียด หรือตาข่ายหยาบขัดออกให้หมด หลังจากนั้นก็นำมาตากลมทิ้งไว้ 1 – 2 วัน หลังจากเม็ดผักหวานป่าแห้งดีแล้ว ให้เรานำกระบะเก่าใส่ทรายละเอียด ผสมขี้เถ้าแกลบและปุ๋ยคอกเก่า ผสมคลุกเคล้าให้เข้ากันเตรียมไว้ จากนั้นนำเมล็ดผักหวานเสียบลงครึ่งเมล็ด (ตามภาพ) ให้เต็มกระบะทรายแล้วแต่เหมาะสม จำนวนมากน้อย อันนี้ก็แล้วแต่ขนาดของกระบะทรายที่เรามีครับ เสร็จแล้วคลุมด้วยฟางแห้งเพื่อเก็บความชื้น รดน้ำให้ชุ่ม ทิ้งไว้ในที่ร่มประมาณ 2 สัปดาห์ เมล็ดผักหวานป่าก็จะทยอยแทงรากออกมาเหมือนถั่วงอกให้เห็น เราก็เตรียมย้ายลงถุงเพาะชำ หรือหลุม

ลักษณะโดยทั่วไปของผักหวานป่า ผักหวานป่า    ผักหวานป่าจัดเป็นพืชในวงศ์   Opiliaceae   ที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า   Melientha suavis Pierre   เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง เมื่อโตเต็มที่อาจสูงถึง   1 2 หรือ 13 เมตร ใบอ่อนรูปร่างแคบรี ปลายใบแหลม สีเขียวอมเหลืองใบแก่เต็มที่รูปร่างรีกว้างถึงรูปไข่หรือรูปไข่กลับใบสีเขียวเข้ม เนื้อใบกรอบ ขอบใบเรียบ ปลายใบมน ขนาดของใบ ประมาณ   2.5-5   ซม.   X 6-12   ซม. ก้านใบสั้น ช่อดอกแตกกิ่งก้านคล้ายช่อดอกลำไย หรือมะม่วง และเกิดตามกิ่งแก่หรือตามลำต้นที่ใบร่วงแล้ว ดอกมีขนาดเล็กเป็นตุ่มสีเขียว ลักษณะผลเป็นผลเดี่ยว ติดกันเป็นพวง เหมือนช่อผลของมะไฟหรือลางสาดแต่ละผลมีขนาดประมาณ   1.5 x 2.5   ซม.ผลอ่อนสีเขียวมีนวลเคลือบและเปลี่ยนเป็นสีเหลืองถึงเหลืองอมส้ม เมื่อผลสุกแต่ละผลมีเมล็ดเดียว   ผักหวานป่าอายุ 4 เดือน ผักหวานป่าตามที่ผมได้ทดลองปลูก ก็จัดว่าเป็นพืชที่ปลูกง่ายครับ แต่ก็ตายเร็วอีกด้วย หากไม่มีการดูแลเอาใจใส่เป็นอย่างดี อย่างที่ผมเคยบอกไว้ในบทความก่อนนี้ ก็เหมือนเด็กทารกที่เราต้องดูแลเอาใจใส่เป็นพิเศษในช่วงวัยเยาว์นั่นแหละครับ แต่ก็มีคำถามให้คาใจอีกล่ะ..

เคล็ดลับเด็ด ปลูกผักหวานป่าให้รอดตายและโตเร็ว ผักหวานป่า โดยปกติแล้วการปลูกผักหวานป่า ผมขอแนะนำให้เตรียมหลุมปลูกตั้งแต่ปลายเดือนเมษายน เป็นต้นไป โดยผมมีเคล็ดลับดีๆ ที่ผมได้ศึกษาค้นคว้าเรื่องการปลูกผักหวานป่าให้รอดตายและเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วมาฝากกันดังนี้ครับ 1. ให้เราเตรียมหลุมปลูกผักหวานป่าให้ได้ขนาดประมาณ 50 × 50 ซม .   ผสมดินปุ๋ยคอกเก่า หรือปุ๋ยหมักที่ทำเตรียมไว้ และขี้เถ้าแกลบที่เหลือจากการเผาถ่าน คลุกเคล้าผสมให้เข้ากันในอัตราส่วน 1 : 1 2. เตรียมต้นกล้าผักหวานป่าที่เพาะไว้ และควรเป็นต้นกล้าที่สมบูรณ์แข็งแรง โดยใช้มีดปลายแหลมเล็ก กรีดข้างถุงเพาะต้นกล้าอย่างระมัดระวัง แล้วค่อยๆวางลงหลุม ระวังอย่าให้ตุ้มดินรอบต้นแตกเป็นอันขาด เพราะหากมีการสะเทือน หรือรากฝอยขาด ต้นผักหวานจะชะงักการเจริญเติบโตเป็นเวลานาน หรืออาจตายได้ 3. แปลงปลูกผักหวานป่าต้องมีพืชที่ให้ร่มเงา ให้มีแสงแดดเพียงรำไร (นิยมใช้ถั่วแฮปลูกรอบต้นกล้า ห่างประมาณ 50-70 ซม . ) 4. ในช่วงฤดูแล้งให้ใส่ปุ๋ยคอกร่วมกับปุ๋ยเคมี และคลุมโคนต้นผักหวานป่าด้วยฟางหรือเศษใบไม้แห้ง และรดน้ำให้ชุ่มเหมือนฝนตกสัปดาห์ละ 2-3 ค